FOTO BOVEN: 2005 LA PAZ DE VALLADOLID

6 augustus 1991 FRAGMENT Beste Liesbeth, Als afscheidscadeau bij mijn afscheid van Nieuw Elan wil ik jou mijn oorspronkelijke gedachten geven door de periode vanaf november '89 in beeld te brengen en jou toe te vertrouwen hoe ik deze periode in relatie met jou heb ervaren. Het zijn zeer persoonlijke ervaringen die ik alleen aan jou wil doorgeven en waarvan ik hoop en vertrouw dat je ze als mijn afscheidsgeschenk van Nieuw Elan wilt accepteren en je er met hetzelfde respect mee zult omgaan als ik tot nu toe altijd van je gewend ben geweest. Na een langdurige periode van machtsgevechten rondom mijn persoon kwam jij in november '89 bij Nieuw Elan binnen. Ik had mijn persoonlijke heroriëntatie wel zo'n beetje achter de rug en besloten me een tijd niet in een leidinggevende positie te manoevreren. Volgens ontwikkelingspsychologen zat ik in de levensfase van de overgang naar de middelbare leeftijd, waarin al mijn aspiraties en illusies op losse schroeven waren komen te staan. Ik had in een boek van de Amerikaanse psycholoog Levinson gelezen: "Het optreden als mentor voor jonge volwassenen is voor een man van middelbare leeftijd een van de belangrijkste mogelijkheden tot het opbouwen van diepere relaties. Op deze manier maakt hij zijn kennis en vaardigheden produktief. Hij maakt leerprocessen door die alleen op deze wijze mogelijk zijn. Hij houdt contact met de krachten van de jeugd in de wereld en in hemzelf." Ik zou de werkelijkheid onrecht aandoen door jou te bestempelen als jonge volwassene. Maar mijn kennismaking met jou appelleerde wel aan het gevoel dat in mij leefde. In jouw moedig optreden en doorzettingsvermogen, je strijdvaardigheid en vastberadenheid ("ik ga er een aantal de wacht aanzeggen", "op het overschrijden van deadlines staat de doodstraf", etc.) herkende ik mijzelf in jou uit de tijd dat ik ook 33 jaar was en verantwoordelijk voor een organisatie van meer dan 6000 mensen, een organisatie die toen in chaos verkeerde. Ik wist direct dat ik een nieuwe opdracht had die ik samen met jou kon uitvoeren. Ik kon ook bij jou terecht met mijn gevoel. Vanaf het eerste moment. Mijn verhalen en emoties kon ik bij jou kwijt zonder het gevoel te hebben dat daar misbruik van zou worden gemaakt. Ik merkte dat ik na gesprekken met jou volledig relaxed was. Jij luisterde zo fantastisch goed. Voor het eerst kreeg ik het gevoel niet tegen een muur te praten en gaandeweg begon er iets te groeien. Ik las een boek van Wayne W. Dyer "Geschenken van Eykis", een boek dat ik je later cadeau heb gedaan omdat ik hierin veel van jou en mij herkende in die tijd. Ik heb het boek er nog eens op nageslagen en gekeken welke passages op die tijd van toepassing waren. Ik licht er enkele uit: "Ik had een intelligente en fijngevoelige bewoner van Uranus nodig aan wie ik mijn identiteit kon onthullen. Iets diep in mij zei: 'Dit is die persoon. Zij is bereid tot helpen en spreekt in heldere, eenvoudige bewoordingen'. Ik voelde me zeker van haar." "Overal waar ik kwam toen ik jong was, zag ik volwassenen die gedragsregels volgden die van generatie op generatie waren doorgegeven. Vele daarvan waren totaal niet op de werkelijkheid geënt. Ik hoorde bijvoorbeeld duizenden malen zeggen dat 'er lange tijd voor nodig is om iemand werkelijk te leren kennen en nog veel meer tijd om te weten dat je van de persoon in kwestie houdt.' Maar mijn eigen inwendige stemmen vertelden me juist altijd het tegendeel. Ik kon na enkele ogenblikken al zeggen dat ik van iemand hield en ik wist gewoon, dat ik de 'test van de tijd' niet nodig had om dat voor mezelf te bewijzen." Het was jou tijdens een van onze eerste gesprekken opgevallen dat ik je, in tegenstelling tot de anderen waarmee je tot dan toe had gesproken, recht in de ogen had gekeken. Dat is tot in NOORDWIJK zo gebleven. Ik ben me in de tijd van onze Hoofddorpse reorganisatieprocessen, waarin ik mijn gevoel de meeste tijd op nul had staan, weer bewust geworden van mijn romantische kant. Die romantische kant, die ik, door de spijkerharde zakelijke wereld waarin ik jaren had doorgebracht, was kwijtgeraakt en waarop ik later ben geattendeerd door Teun Leuftinck, de gewraakte coach van zoveel cursisten, maar niet voor mij, paste voor mijn gevoel toen ook niet in de Nieuw Elancultuur. Wanneer ik de behoefte voelde om mijn gevoel te uiten nam ik momenten en zette mij thuis achter de tekstverwerker. Zo schreef ik in juni van het vorige jaar toen ik je in gedachten voor me zag: "Als een engel ben je mijn wereld binnengekomen. Als gezonden van een andere planeet. Een wereld die de mijne niet was. Jouw realiteit en de mijne waren gelijkvormig. Wij denken parallel. Er is geen tegen. Wij streven beiden in een richting. Onze start is gebaseerd op een onwrikbaar wederzijds vertrouwen en respect. (Dit vertrouwen geef je ook aan anderen). Soms lijk je koel en berekenend (ik denk ook dat je dat bent), soms lief en teder. Altijd dat gevoel van verbondenheid. Jij gaf me het mooiste cadeau van mijn leven: mijn zelfrespect." Nog enkele zinsneden en passages die mijn beeld van jou bepalen: "Zij toonde geen enkele geprikkeldheid, hoogstens enige lichte verbazing over mijn tegenstrijdigheid." "Ieder wordt gevraagd de verantwoordelijkheid voor zijn gedrag te aanvaarden." "Ieder mens heeft het recht te zijn waarvoor hij heeft gekozen." "Afhankelijkheid - dus totaal op iemand anders steunen - is onmogelijk." " Niemand wil de controle over zijn leven in de handen van anderen leggen, want dat zou datgene wegnemen wat we het meest op prijs stellen - vrijheid." "Ze bood me de gelegenheid mezelf objectief te bekijken. Ze maakte het mogelijk voor me om mijn eigen oordelen en vooroordelen te zien door aan te tonen, dat zij tot diezelfde oordelen en vooroordelen niet in staat was." "Ze was altijd beleefd en bereid af te wachten tot ze het allemaal zelf kon zien." "Zij raakte een innerlijke snaar bij mij aan, maar ik wilde niet dat mijn afhankelijkheidsdiode kapot ging." "Ze stond er absoluut op de vrijheid te hebben om zelf de dingen te bekijken en op zich te laten inwerken, om zaken te onderzoeken en vragen te stellen, maar wel allemaal in haar eentje." "Je woord houden was een deel van haar zeer bijzondere werkelijkheid." "Ze had een heel speciaal soort van gezond verstand, dat - indien we daar op de juiste manier gebruik van zouden maken - onze wereld letterlijk zou kunnen transformeren." "Ze draaide er nooit omheen. Men wist altijd wat ze wilde overbrengen. Ik zat daar bij haar, diep in gedachten over hoe geweldig lief, nee, volmaakt zij was en daarbij ging het mij niet om haar uiterlijk. De dingen waarop iemand doelt die zegt dat een vrouw 'lief' is, stonden mij daarbij helemaal niet voor ogen. Ik wilde me alleen concentreren op de vraag WIE deze merkwaardige vrouw van binnen was en niet hoe zij eruit zag." "Ik was me er ook van bewust dat zij bereid was mij daarin te laten delen als zij er, meer nog dan ik, klaar voor was." "Er bestond geen twijfel over dat we nader tot elkaar kwamen, ondanks haar pogingen haar taak objectief, bijna wetenschappelijk op te vatten... Maar misschien was het alleen maar wensdenken van mijn kant. De korte tijd dat ik haar had gekend, was de meest stimulerende in mijn hele leven geweest........." Ik voel dat jij aanvoelt wat ik hiermee wil aangeven, of ik moet me zeer sterk vergissen en dat kan ik me niet voorstellen. Hoofddorp was een drukke tijd, maar zoals ik je al heb verteld, een tijd waarin ik gelukkig was. Een tijd waarin ik zingend en fluitend over de A-2 naar het werk racete. Een tijd ook waarin ik jankend achter het stuur heb gezeten als ik eraan dacht onder welke omstandigheden ik met mijn voormalige partners had gewerkt en gebroken, omstandigheden waarmee ik vanuit een in Hoofddorp herwonnen balans persoonlijk heb kunnen afrekenen. Jij hebt daar een grote bijdrage aan geleverd. Je liet ogenblikkelijk merken dat jij mijn stemming aanvoelde. Ik hoefde jou ook nooit veel te zeggen. Als ik je hoorde praten, hoorde ik mijn eigen gedachten door jou verwoord. Dit is de meest wonderlijke ervaring die ik ooit met iemand heb gehad. Jij schijnt mij tot in het diepst van mijn ziel te doorgronden. Ik voel met jou ook een heel bijzondere verbondenheid. Als jij belt weet ik altijd van te voren dat jij het bent. Jij hebt soms oplossingen voor problemen voor me aangedragen op momenten dat ik daar aan zat te denken en ik er absoluut niet over had gesproken. Ik begreep niet dat anderen mij niet begrepen wanneer ik iets vertelde. Mijn gedachten wist jij altijd perfect naar hen te vertalen. In oktober logeerde ik op uitnodiging van Kamara en Heilko in het Altea-hotel in Groningen. Alleen op mijn kamer kwam ik tot een voor mij bijzonder bewustzijn. Ik dacht en schreef mijn gedachten op papier......

7 AUGUSTUS 1991 BRIEF 3 AAN LIESBETH HALBERTSMA