Nijmegen, 31 mei 1993 Beste Tjitse, Ik zit weer in mijn eigen appartement. In rust, maar toch overmatig onrustig. Het vertrouwen dat je in mij stelt geeft mij de mogelijkheid weer eens iets te communiceren naar iemand die daar begrip voor heeft. Vertrouwen geeft vertrouwen. Je hebt dat vertrouwen naar mij toe duidelijk kenbaar gemaakt. Graag had ik nu bij jou in Stiens naar de nestelende vogels gekeken en samen van gedachten gewisseld. Ik heb hier immers niet zo veel mensen met een gemeenschappelijk referentiekader en alle informatie die jij in je brieven naar mij hebt toegestuurd heeft mijn denken de laatste maanden toch wel in hoge mate bepaald en richting gegeven. In feite zou je kunnen zeggen dat jouw intuïties mijn intuïtieve vermogens verder hebben aangescherpt, maar iets feitelijks heeft het tot nu toe op het eerste gezicht nog niet opgeleverd. Wellicht komt dat vanzelf. Ik vergelijk jou zo'n beetje met een voetballer als Gerd Müller van FC Bayern München in de jaren '70. Die man is ervoor verantwoordelijk dat Nederland in 1974 het wereldkampioenschap aan de neus voorbij ging. Kun je je dat nog herinneren? Jij zat in die tijd waarschijnlijk in Canada, maar de wedstrijd werd in de hele wereld op de televisie gebracht.
Müller was eigenlijk een actief observerende voetballer. In het veldspel zag je weinig van zijn acties, maar de verdediging van de tegenpartij had altijd een zware kluif aan hem. Hij rommelde voortdurend binnen het verdedigingsmechanisme van de tegenpartij en als zich maar een enkel zwak moment voordeed sloeg hij meedogenloos toe met een simpele hoofd- of voetbeweging.
Zo zie ik jou nu ook rommelen op alle fronten. Je hebt mij een beeld geschetst van Annet de Jong en haar optreden, haar houding. Je hebt de indruk gekregen dat zij met drugs te maken zou hebben en dat zij ongelukkig was. Je wilt Maris op zijn flikker geven en mist het vertrouwen in José Ravenstein. Je hebt mij geadviseerd eens met Liesbeth in de duinen te gaan pick-nicken onder het genot van wijn en Franse kaas en wat je verder nog allemaal hebt opgeschreven grenst aan het onwaarschijnlijke. Als een terriër houd je alle verdedigende partijen aan het werk.
Het heeft wel mijn beeld en mijn gedachten verder gestalte gegeven. Ik zou er nooit bij hebben nagedacht dat Annet de Jong wel eens met drugs te maken zou kunnen hebben en dat Liesbeth zich in de relatie met mij zich zo klinisch mogelijk opstelt. Het laatste zie ik in mijn huidige ziekenhuiservaring in de praktijk bevestigd. Het codewoord "Operatie Spider" had je nog niet gehoord. Het is twee jaar geleden ontstaan nadat Liesbeth mij ooit de "spin in het web" had genoemd. Zo is Annet de Jong ooit op dezelfde wijze aangeduid door René Glaser, een vriend van Tjeb Maris. Liesbeth heeft die rollen duidelijk omgedraaid op een uitermate slimme manier. Ik vervul nu die rol, nadat Liesbeth mij anderhalf jaar geleden heeft geadviseerd op niemand anders te bouwen dan op mijzelf. Van haar is een enorme radiatie uitgegaan ín en buiten de organisatie. Zij is echt een perfecte manager en heeft mij zelf laten ontdekken hoe mijn wereld in elkaar zit zonder daarin zelf persoonlijk betrokken te raken. Ik heb haar niet "ingewebt", maar zij heeft zélf ook de stappen genomen om zich niet door mij te laten "inwebben". Wél zou ik mij kunnen voorstellen dat zij jou als kanaal gebruikt om indirect met mij contact te hebben en daar zou ik geen probleem mee hebben, omdat jij, zij en ik tot de nieuwe groep van rechtvaardigen behoren. Al hetgeen tot nu toe is gebeurd is het gevolg van het advies van Psychotechniek op 17-7-91.
Liesbeth was achter dit advies de stuwende kracht. Eén van de belangrijkste adviezen die ik daar heb gekregen was het analyseren van mijn relatienetwerk, onafhankelijk van mijn privé-situatie. Dit heb ik opgevolgd onder de codenamen "Operatie Spider" en "De zaak NIETS B.V.". Al hetgeen is voortgekomen aan kritieke ervaringen heb ik in de afgelopen weken aan de politie te Nijmegen gemeld. Ook heb ik de lijn met de allerhoogste baas van de Centrale Recherche Informatiedienst open gehouden. Toen jij mij vrijdagavond belde was ik juist met hem in bespreking. Ik verzoek je deze mededeling met discretie te behandelen en dit verhaal zonder mijn toestemming niet aan derden door te geven, ook niet aan mensen met een geheimhoudingsplicht, want alle geheimen komen op termijn toch aan het licht. Geen enkel geheim is geheim. Denk maar eens aan wat er enkele jaren geleden in Roemenië en andere communistische landen is gebeurd.
De leden van de Lions Club Maarn-Maarsbergen zijn uitermate discrete mensen. Ik ben zeer gelukkig met dit lidmaatschap omdat ik binnen deze club met al mijn problemen terecht kan en feedback kan krijgen vanuit een referentiekader dat geen enkele andere organisatie mij kan bieden. Aangezien het een vriendenclub betreft verlopen de communicatieprocessen op een andere wijze dan binnen een formeel contact. De gevoeligheden die dit opleveren moet ik op een gouden schaaltje wegen. Het verstrekken van bepaalde informatie kan een ongewild grote impact met zich meebrengen. En dat hoeft op zich nog niet zo'n groot probleem te zijn, maar als het bijvoorbeeld gaat over een thema als drugshandel, dat ikzelf niet kan overzien, dan moet ik mij wel tegen mijzelf beschermen en het bewijs dat Annet de Jong of Tjeb Maris zich in dat circuit zouden ophouden is op zich nog niet geleverd. Als dat zo zou zijn, dan zou jij een flinke stok hebben om jouw hond te slaan. Of Liesbeth zou vrezen dat ons contact op een sexueel contact zou uitlopen geloof ik niet. Wel denk ik dat ons zakelijk contact een stuk gemakkelijker was geweest als Liesbeth een man zou zijn. Ze heeft "zakelijk" in een brief aan mij zelf ooit tussen aanhalingstekens geplaatst. Dat ik veel van deze vrouw houd staat buiten kijf. Zij weet dat en ik denk op de eerste plaats aan een houden van van mens tot mens. Ik denk dat haar karakter jou ook zal aanspreken. Je hebt dat vrijdag trouwens al door de telefoon gezegd dat het goed zou zijn geweest als je met haar zou hebben gesproken in plaats van met José. Mijn problematische ervaringen met eventuele criminele elementen heb ik thans afgewerkt. Ook dát heb ik van Liesbeth geleerd: afwerken van processen en de dossiers afsluiten. De informatie m.b.t. alle ervaringen waarin ik de politie heb betrokken heb ik aan de CRI overgedragen. De heer Wilzing heeft mij toegezegd mij te informeren wanneer ik levensgevaar te duchten zou hebben. Hij heeft echter vertrouwen in de zaak, maar neemt het geheel wel serieus. Ik heb nu de ruimte om de toekomst weer aan te kunnen. Gisteren heb ik een brief aan het SBO-bestuur geschreven met de mededeling dat ik mij beschikbaar stel als tweede secretaris van deze stichting. Ik bén de oprichter van dit instituut en heb er behoefte aan hier weer mijn schouders onder te zetten. Met De Baak of de Stichting Nieuw Elan heb ik geen concurrentiebeding en ik denk dat ik voor de SBO een behoorlijk stuk toegevoegde waarde heb. Zo'n bestuursfunctie zou weer een goede springplank zijn voor een nieuwe managementfunctie. Zeker wanneer bedrijfsverenigingen en GMD's zich actiever gaan opstellen om dit soort processen om weer in het arbeidsproces te geraken te bevorderen. Inmiddels heb ik ook drie brieven verzonden naar de ministers van Justitie, Onderwijs en Wetenschappen en Sociale Zaken met de tekst:
""Excellentie, Als initiatiefnemer tot de oprichting van de Vereniging van instellingen voor Buitenschools Mondeling Onderwijs (VBMO), pleitbezorger voor en medewerker aan de totstandkoming van een wettelijke regeling m.b.t. de erkenning van het particulier buitenschools mondeling onderwijs middels de Wet op de Erkende Onderwijsinstellingen, voormalig directeur NIOW-Talen B.V., oprichter Stichting Beroepsgerichte Opleidingen (SBO), voormalig stafmedewerker De Baak/Nieuw Elan en oprichter van de Stichting Cervantes Benelux, heb ik, naar aanleiding van het artikel "Gewonnen maar toch verloren" in De Telegraaf van 24 april jongstleden ter bestrijding van mogelijke criminele elementen binnen de overheidssectoren Justitie, Onderwijs en Arbeidsvoorziening aan de politie te Nijmegen al mijn hiertoe strekkende informatie ter beschikking gesteld. Een gelijkluidend bericht heb ik heden verzonden aan de ministers van Onderwijs en Wetenschappen en Justitie. Hoogachtend, J.L. van der Heijden Bijlage: Verklaring Voorzitter VBMO, Dr. Jac. Koolschijn"
Al bij al heb ik een hevige behoefte om verder met Liesbeth te praten, maar waarschijnlijk is het beter om het bericht van het SBO-bestuur af te wachten, want daar ligt de eerste asset: Ik heb die club persoonlijk opgericht en wellicht kan Liesbeth een belangrijke rol vervullen in een gecombineerde organisatie, die naar mijn idee een absoluut noodzakelijke voorwaarde is voor survival in het gekkenhuis dat particulier en contractonderwijs heet. Als ik zo overigens jouw problematiek met Nieuw Elan overzie denk ik dat het nog een goede oplossing zou zijn als "Groningen" jou de opleiding tot Internationaal Stafmedewerker (ISM) van de SBO zou laten volgen. De werkwijze van de SBO is soortgelijk aan die van Nieuw Elan, met dit verschil dat men hier uitgaat van een "no-nonsense"-benadering. Dus geen tijd voor discussies, maar zo snel mogelijk aan het werk. Cultureel gezien komt de SBO uit mijn denkwereld voort: de vreemde taal heeft een belangrijke plaats in de scholingsprojecten van de SBO. Eén van de SBO-kreten is "Think International!" en ik denk dat je via een SBO-traject weer eerder in de markt kunt komen met zicht op een op Canada gerichte baan. Ik sluit echter niet uit dat gezien je leeftijd het eventueel bij de SBO ook "moeilijk zal worden". Ik hoop in ieder geval dat je het mij niet kwalijk zult nemen als een door mij gegeven advies niet direct tot resultaat zou leiden. Het lijkt me in ieder geval zinnig als je eens wat meer informatie over de SBO zou opvragen. In Groningen is dit instituut zeer actief en naar mijn idee een zeer zware concurrent van Nieuw Elan Noord. Deze week kreeg ik een huurverhogingsbericht. Ik draag nu meer dan de helft van mijn inkomen naar de huisbaas. Daarom heb ik besloten uit te zien naar een eigen koophuis in Maarn of directe omgeving. Van de stad Nijmegen heb ik nu eigenlijk de buik wel vol. Het ondernemersklimaat is hier onder nul. Er is geen enkel sterk bedrijf waarvan een sterke impact uitgaat om van dit gebied hier een economisch bolwerk te maken, hoewel het de streek is met de beste economische groeikansen binnen de EG, na het wegvallen van de binnengrenzen. Binnen een straal van 125 kilometer zijn er vanuit Nijmegen binnen een uur 45 miljoen mensen bereikbaar. Ik loop hier echter alleen tegen randverschijnselen aan: studenten die alleen oog hebben voor hun rechten, maar die ik zelf geen initiatief zie nemen om een bijdrage aan de infrastructuur te leveren; een Groen Linkse ombudsman waarvan verteld wordt dat hij de tijd meer in de kroeg doorbrengt dan op zijn kantoor; groepen rechts fascistisch ogende jongeren op agresssieve motoren; drugs die open op straat verhandeld worden; oude mensen die lastig worden gevallen; politiekorpsen die de handen vol hebben aan het bestrijden van al dit soort uitwassen. Kortom een verziekte stedelijke samenleving waar een instituut als SBO een vitale functie heeft om perspectiefloze universiteitsstudenten een Nieuw Elan te verschaffen, zoals Tjeb Maris dat in zijn beste tijd heeft gedaan. Ik houd het echter vanaf 1 november hier voor gezien. Ik wil weer de bossen in, de natuur voelen en mijn Maarnse vrienden om mij heen. Maarn is een prachtig gebied. En na tien jaar daar te hebben gewoond merk ik dat het mij moeilijk valt niet meer in Maarn te wonen. Het is eigenlijk het enige gebied in Nederland waar ik mij nog thuis voel: de bossen om mij heen, een uitgestrekt trimgebied, de zandafgraving met een schat aan flora en fauna, het Henschotermeer, een van de mooiste recreatiegebieden van het land, de steden Amersfoort, Utrecht, ZEIST en VEENENDAAL in de onmiddellijke omgeving. Alle grote steden van Nederland binnen een straal van 80 km direct bereikbaar (m.u.v. Groningen, maar dat betekent alleen wat meer plankgas). Ook kun je hier te paard uren door de bossen draven. Ik ben enige tijd met paardrijdlessen begonnen, geïnspireerd door Liesbeth, die een zeer goed getrainde amazone is. Van een van de Lions-dames kreeg ik vorige week nog te horen "Jij hoort hier in Maarn thuis". En ik vertrouw ook op de steun van deze vereniging. Van heinde en ver komen ze dagelijks naar Nijmegen om mij op te zoeken. Vorige week heb ik, los van telefoontjes en kaartjes, zeven Lions-bezoekers gehad en er komen er nog meer. Dit geeft mij een grote steun om door te gaan op het pad dat ik ben ingeslagen. Als het ziekenhuis mij vrijgeeft ga ik eerst een tijdje naar Zwitserland en kom ik in augustus graag op bezoek in Stiens. Misschien heb je ook zin om eens met me naar Spanje te vliegen. De tickets zijn voordelig, de peseta is weer gedevalueerd en ik kan mijn tent meenemen, zodat we daar voordelig kunnen kamperen. Laat het maar weten. Ik denk aan een bestemming als het rustige eiland Formentera. Dat is nog niet bedorven en het nabijgelegen Ibiza-stad is een Cartaagse nederzetting die historisch en cultureel veel te bieden heeft. Zoals gezegd hoop ik met Liesbeth in de toekomst weer eens te kunnen praten. In dit verband citeer ik ten behoeve van mijzelf een zinsnede uit jouw brief van 9 mei:
"Soms ook kiest de ander voor een klinische benadering uit overwegingen van veiligheid en zelfbescherming. Hij/zij hoeft zich dan niet echt te tonen op het terrein van -verborgen- drangen en behoeften. Onzekerheid ligt ook hier mede aan de basis van de strategie. Als mensen redelijkerwijs tonen wie ze zijn, wat hen drijft of wat ze willen herken je veel van jezelf - others things equal. Identificatie is een hoofdbestanddeel van vertrouwen. In een paar zinnen kan dan een ogenschijnlijk niet te ontwarren knoop ontknoopt worden...."
Ik denk dat je hiermee exact de knoop tussen Liesbeth en mij aangeeft. Opmerkelijk!!!! Liesbeth heeft al eerder een verzoek van mij om samen te gaan eten afgeslagen, terwijl dat binnen haar werksfeer een doodnormale zaak is dat ze met zakelijke contacten gaat lunchen of dineren. Ook lijkt het mij niet abnormaal dat ik van haar houd. Zo heb ik in Hoofddorp ooit een visitekaartje van iemand op haar bureau zien liggen met het opschrift "Liesbeth, ik hou van jou". En dat visitekaartje was niet van haar echtgenoot. Wat moet zij het moeilijk hebben met dit soort situaties!
Een andere opvallende zinsnede:
"Ben je weggegaan, of ontslagen, omdat Liesbeth voelde dat het op een seksuele relatie zou uitdraaien? Zou ze dat niet in de hand kunnen houden?: te veel interventie met haar werk?"
Hier heb ik ook niet bij stilgestaan (getuige wat ik hierboven heb geschreven - deze tekst is vers van de letter en ongecensureerd), maar je zou best gelijk kunnen hebben. Ik weet niet wat er in Liesbeth is omgegaan. Na enkele persoonlijke intenties over en weer en een uiteindelijke persoonlijke intentie van mijn kant heeft zij mij - nadat wij een week niet meer met elkaar hadden gesproken - gezegd: "Privé wel, maar niet op mijn werk". Mijn dilemma blijft dat ik haar huwelijk moet respecteren en daar houd ik het voorlopig maar bij. Ik wacht wel af. M.b.t. jouw rechtszaak is het belangrijk te weten dat Jan Wilzing (CRI) met mij heeft afgesproken "in gesprek" te blijven. Wellicht kan ik voor jou en mij essentiële vragen door de CRI laten uitzoeken. Wilzing heeft hiervoor zijn bereidheid tot medewerking uitgesproken, mits hij niet indirect via politie en/of andere kanalen wordt benaderd (ombudsvrouw, jij persoonlijk etc.). Het is een commitment tussen ons beiden. Als je goed onderbouwde vragen hebt t.a.v. criminele aspecten, zet ze dan maar op papier. In jouw horoscoop lees ik: "In al uw relaties stelt u zich uiterst onafhankelijk op en dat is wel even wennen voor uw omgeving. Maar u geniet van de kracht en het nieuwe elan waarover u opeens blijkt te beschikken". Geeft dit te denken? Ik kijk er in ieder geval wel positief tegenaan. Al bij al ben ik benieuwd naar de moves die op jouw strategobord worden gemaakt. Ik heb mijn eindspel zo'n beetje gespeeld en laat het vervolg aan andere deskundigen over. Er staat alleen nog een koning en een koningin op mijn bord, aan weerszijden, op grote afstand van elkaar. Schrijf me maar weer. Het is een prima vorm van communicatie, omdat zo ook het eigen proces exact in beeld blijft. Vriendelijke groet en een prettige verjaardag.