Nijmegen, 21 november 1994 Beste Tjitse, Zoals beloofd mijn brief na mijn overleg in het ziekenhuis. Vanmiddag heb ik mijn laatste ontspanningsoefening gehad. Ik heb je daar in een eerder stadium ook al eens verslag over gedaan. Deze keer werd er een rustig muziekje gedraaid met het geluid van stromende regen. Ik kreeg het beeld voor me van de Nieuw Elan-bungalow in NOORDWIJK, toen ik daar in de stromende regen voor het eerst heb aangebeld. Vervolgens zag ik voortdurend de plek die voor eeuwig in mijn geheugen zal blijven gegrifd: een plekje op het Noordwijkse strand met voor mij Huis-ter-Duin, rechts daarvan de Baak en de Bungalow, links daarvan de hervormde kerk, het pleintje dat soms ijsbaan was, de tribune waarop ik met Henk Lulofs naar het wielercriterium heb gekeken, etc. etc. Die plek is voor mij een krachtplek. Daar zal ik altijd terugkomen. De laatste keer trof ik op diezelfde plek Ernst Hirsch Ballin nog aan. Aan het eind van de sessie heb ik mijn ervaringen aan de groep medegedeeld en de woorden gesproken "Het is volbracht". Dit is voor mij de situatie van dit moment. Na mijn Baaktijd is er veel gebeurd. Ik heb ten aanzien van een aantal personen en instanties bestaande commitments. Dit zijn: de Nederlandse ambassade te Madrid; de Spaanse ambassade in Den Haag; het Instituto Cervantes in Alcalá de Henares; CERYSE/CEOE; Malaca Instituto en 24 overige Spaanse instituten; Centro de Estudios de Español en andere Nederlandse particuliere onderwijsinstituten; B. van Aalst (m.b.t. koersbepaling); directie de Baak; Vereniging Spaans op School; Academisch Ziekenhuis Nijmegen en tenslotte de Inner Circle Groep van mijn Lionsclub (jou bekend). Al deze commitments zijn jou inhoudelijk bekend m.u.v. de Inner Circle. Conform mijn brief aan jou van rond 17 september (ik beschik hier niet meer over, die zit in de kluis) heb ik hen gemeld dat ik het contact met jou in die fase had beëindigd. Ik heb hen ook medegedeeld dat ik mijn gedane toezeggingen gestand zal blijven doen t.a.v. degenen met wie ik de commitments ben aangegaan. Ook heb ik mijn vrienden laten weten aan de door hen ondervonden ondersteuning een zwaarder gewicht toe te kennen dan welke overige erkenning dan ook. Ritzen heeft inmiddels zijn eigen verantwoordelijkheid genomen in deze situatie. Vervolgens heb ik toegezegd "de koffer in de kluis te zetten" en heb dat ook geëffectueerd. Ik heb ook toegezegd mijn "Cervantesplannen" twee jaar in de ijskast te zetten, maar heb wel verklaard dat ik mijn denkwereld als cervantijn natuurlijk niet kan opgeven. Het leven van Don Miguel de Cervantes y Saavedra heeft al meer dan 25 jaar mijn aandacht. De denkwijzen van Cervantes en Erasmus lopen als een rode draad door mijn leven. Die rode draad houd ik vast. Die streep van 17 september blijft getrokken. De problematiek van de georganiseerde criminaliteit is nu een probleem van o.a. justitie, politie, CRI, BVD, Interpol, Europol en FIOD. Mijn trein rijdt echter door en ik blijf wel op het gekozen spoor. Jouw probleem ligt nog in het verleden en ik heb er geen beeld van of onze doelstellingen nog dezelfde zijn. Ik heb jou naar mijn idee alle informatie verstrekt die voor de oplossing van jouw persoonlijke probleem relevant kunnen zijn. Van Henk Lulofs ontving ik kort geleden het boek "De geschiedenis van De Baak is de geschiedenis van een filosofie" van H.J.M. van Velthoven. Op blz. 95 wordt op openhartige wijze beschreven wat er in onze tijd met Nieuw Elan aan de hand was met als kernvraag t.a.v. T. Maris "Wordt de projectleider, die het project begon, als 'l'Apprenti sorcier'? Kan hij de zelf opgeroepen krachten nog onder controle houden?". Dit is het probleem dat L. en ik hebben opgelost. Of er sprake is geweest van subsidiefraude, zoals jij suggereert in je laatste brief, kan ik niet aantonen. En voor zover dat het geval zou zijn geweest is dat volgens mijn waarnemingen in ieder geval niet gebeurd in de tijd dat L., Henk en ik beleidsverantwoordelijkheid droegen. Zie blz. 101 "In oktober 1989 treedt Drs Henk Lulofs in functie als de nieuwe directeur". Ik ben overigens van mening dat de Nieuw Elan-opleidingen grotendeels aan hun doel hebben beantwoord. De Baak is een kwalitatief hoogwaardig opleidingsinstituut en de aangepaste versie van de leergang 'De Manager' heeft in zijn tijd zeker in de toenmalige marktbehoefte voorzien. Bij de wijze waarop Tjeb Maris zijn activiteiten heeft willen verzelfstandigen zet ik nog wel een groot vraagteken. Ik beschouw dat niet meer als mijn probleem, maar als een ervaring uit het verre verleden. Het AZN heeft zich vandaag uitgesproken tegen een gesprek tussen jou en mij, althans op korte termijn. Ik heb ook mijn afspraken met de 'zware delegatie' en die zal ik niet schenden. Dat betekent niet dat ik jou laat vallen. Absoluut niet, maar ik moet nu opnieuw 'from scratch' verder. Ik heb ontzettend veel aan jouw correspondentie, medeleven en de gesprekken met jou gehad. Die zijn echt van grote waarde. Dus ondersteunen blijf ik jou wel, zoals ik Peter heb ondersteund en ik L. heb ondersteund. Niet door te eisen, maar door te handelen in elkaars geest. Ik heb er geen moeite mee dat jij vanuit je eigen verantwoordelijkheid gebruik maakt van onze gemeenschappelijke ervaringen om jouw probleem op te lossen, omdat je niet om mij heen kunt. Ik stel het wel op prijs als je mij rapporteert wanneer je mijn naam gebruikt hebt en ook de reacties die je daarop ontvangt. Ik vertrouw erop dat je een goede zaak dient, maar het blijft jouw verantwoordelijkheid. Succes en sterkte. Bijlagen: blz. 95, 101 en 102 uit "De geschiedenis van de Baak is de geschiedenis van een filosofie" (H.J.M. van Velthoven, NOORDWIJK september 1992)

23 NOVEMBER 1994 HET NIJMEEGS LYCEUM EN DE PROBLEMEN VAN AMSTERDAM