16 juli 1999. Betreft: HERTZ Kenmerk: JH/LH990716. Dear Elizabeth, Nijmegen, donderdag 15 juli 1999. 20.50 Van Carina Wiegman heb ik nog niets vernomen. Ik ben op zoek gegaan naar wat meer gegevens aangaande jouw c.v. Daartoe mijn brieven in het kader van de kandidaatstelling voor de "Prix Veuve Cliquot' van vorig jaar: ZAKENVROUW 1998. Op 17 oktober daaropvolgend heb ik daarop een vervolg geschreven met tal van onbekende elementen. Na het bericht te hebben ontvangen dat je dit niet op prijs stelde heb ik deze actie gestaakt. Uiteindelijk is Marieke van Lier Lels in de prijzen gevallen. Daar heeft de Baak een aardig nieuw bestuurslid aan overgehouden. Nochtans beschik ik nog steeds over te weinig biografische gegevens van jou om mijn beleidsvoornemens nog beter te kunnen verantwoorden in de nabije toekomst. In de brief van 13 juli heb ik nog een correctie aangebracht. Als reactie op de woorden van Frédérique Bauer heb ik de Stichting vooralsnog weggelaten aangaande de verplichtingen van de Spaanse overheid. Dat dient dus alsvolgt te luiden:

"Ik heb je ook nog een foto doen toekomen van de Banco de España aan de Paseo de Cervantes te Málaga. Dat is óók nog een belangrijke debiteur van het Instituto Cervantes Benelux. De salarissen voor onze docenten Spaans zullen toch érgens vandaan moeten komen, alle idealisme en enorme inzet van mijn gewaardeerde collega's ten spijt."

De stamboom van jouw familie heb ik je nog niet doen toekomen. Die bestaat uit 74 pagina's. Ik stuur hem wel naar de Minister-President met een begeleidend briefje. " Nadat ik in mei 1887 door mijn medebestuursleden op bestuurlijk non-actief was gesteld, heb ik daar - als toenmalig bestuurslid van de VBMO - een uiteenzetting gegeven over de toen op handen zijnde Wet op de Erkende Onderwijsinstellingen" moet natuurlijk zijn: " Nadat ik in mei 1987 door mijn medebestuursleden op bestuurlijk non-actief was gesteld, heb ik daar - als toenmalig bestuurslid van de VBMO - een uiteenzetting gegeven over de toen op handen zijnde Wet op de Erkende Onderwijsinstellingen". Je ziet dus hoe historisch ik op dat moment was geïnvolveerd. De heer Piet Hupkens - oud-voorzitter van de Vereniging Spaans op School - heeft mij overigens in 1995 al verteld dat we ze "daar in Den Haag" alles moeten voorkouwen. Ik hoop dus dat ik daar duidelijk ben geweest. Mijn moeder had vandaag gerookte zalm op het menu. Dat had zij dus goed aangevoeld. Het interview met de heer Hupkens luidde alsvolgt:

"Gesprek met Ir. P. Hupkens te Vlissingen op 21 juni 1995. Op een van de eerste mooie zomerse dagen van dit jaar ben ik met de trein naar Vlissingen getogen om daar eens wat ervaringen uit te wisselen met onze oud-voorzitter de heer ingenieur P. Hupkens, voor velen gewoon Piet Hupkens. Hij wachtte me af op het station en al vanaf het moment dat hij me naar het centrum van de oude Zeeuwse havenstad reed heeft hij mij van een grote hoeveelheid persoonlijke ervaringen deelgenoot gemaakt. Mijn vragen had ik zorgvuldig voorbereid, met als eerste vraag 'Vertel iets over jezelf'. Dat was een open deur, want al vóórdat we het centrum van de oude stad hadden bereikt en tegen de rug van het standbeeld van Admiraal de Ruyter

aankeken heeft Piet mij al verteld hoe lang hij in het Vlissingse woont en wat hij heeft gedaan in Brazilië, Uruguay en Argentinië. Zijn bijdragen aan de Hogeschool Zeeland. Zijn werk als rector en zijn laatste hobby, de wereldwinkel. Maar het voornaamste is natuurlijk wel te horen wat het heeft betekend om lange tijd de VSOS-kar te trekken. In het statige herenpand aan de Hellebardierstraat en el mismo centro begint Piet zijn verhaal.

Vertel iets over jezelf
Ik ben nu een gepensioneerd mannetje van 71 jaar die zich onledig houdt met wat hobby's. Leuke hobby's, waar ik zelf voor kies. Dat was bij de Vereniging Spaans Op School ook. Zelf gekozen, maar ik heb nu meer vrijheid en ik ben niet zo gebonden aan vergaderschema's. Ik ben nu ook bestuurslid van de Vlissingse wereldwinkel bijvoorbeeld, maar die taken wegen niet zo zwaar als het bestuurslidmaatschap van de VSOS. Er zit wat meer vrijheid in. Hobby's zijn wereldwinkel, HEAO, Zeemanshuis en dat soort zaken. Bij 'the Mission to Seamen' ben ik al lang vrijwilliger. Zondagsavonds rijd ik als chauffeur in de vrachthavens van Vlissingen om zeelui op te halen naar de mission. Daar ben ik ook tolk en ik ben ook postbode in de stad voor de "Missions to seamen". Maar dat doe ik al 29 jaar, dus al vóór de VSOS. Van de Stichting Wereldwinkel ben ik oprichter, bestuurslid en verkoper. Vooral de grote handel doe ik: 20, 30, 40 kilo koffie rondbrengen bij vaste klanten. Ik ben bestuurslid. Ik sloop de winkel nu. We gaan nu een nieuw pand bouwen. Met die drie hobby's ben ik wel een uur of twintig per week bezig. Het werk wordt allemaal gratis gedaan.

Welke periode bestuurslid VSOS?
Zeker tien jaar. Waarom zo lang? Dat is voor mij ook nog een vraagteken. Waarschijnlijk hadden anderen er niet zo veel trek in.

Welke motieven om in het bestuur zitting te nemen?
Ik ben in het bestuur van de VSOS gekomen tien jaar geleden in Utrecht tijdens een verkiezing. Er waren twee kandidaten. Ik was een man die jarenlang in Zuid-Amerika - in Brazilië, weliswaar Portugees - gewoond had, maar nog steeds ligt mijn hart bij de latijnen en alles wat met de latijnen te maken heeft. O.a. ook met de Filippinos. Dat is een soort mensen die ook een kick hebben gehad van de Latinidade. Ik ben natuurlijk ook in Argentinië en Uruguay geweest, maar mijn job was in Brazilië. Ik was in Brazilië manager van een heel groot bedrijf, waarbij ik oprichter was van Maná, landbouwmachines, kunstmest, insecticiden, ploegen, eggen, melkmachines, zelfs machines voor de vleesverwerkende industrie. Ik was landbouwkundig ingenieur. Ik zat daar echt leuk in mijn pakje daar. Maná zat in São Paulo. Maar dan moet je duizend kilometer naar beneden, dan heb je Río Gran do Sul, Paraná. In die drie staten heb ik de tent draaiende gekregen. Ik had een "moord-job" overigens. Ik had daar nooit weg moeten gaan, maar het werd daar een beetje Fidel Castro-achtig in 1962 en daar houd ik niet van. Ik heb n.l. ooit in een kamp gezeten in de oorlog, ná een periode onderduiken. De motieven? Ja, het was leuk werk, een leuke club en de "causa española" is voor Nederland zeer belangrijk.

Wat zijn de doelstellingen geweest?
De doelstelling was in principe toch om bekendheid te geven aan het Spaans in Nederland en om Spaans geïntroduceerd te krijgen op de scholen en wel op de middelbare scholen. Dat zou een van de redenen kunnen zijn geweest waarom ze mij er wel bij wilden hebben omdat ik in het middelbaar onderwijs zat als rector van de streekschool voor volwassenenonderwijs. Doelstelling dus: introductie van het Spaans in het secundair onderwijs. Spaans gelijkwaardig in alle opzichten aan Frans, Duits, Engels! a. bij de Nederlanders bewust maken. b. maar vooral ook toegespitst op de invoering van het Spaans in het secundair onderwijs. Er waren al grote aanzetten geweest vanuit de SLO. Er was al heel veel geld ingestoken door de Nederlandse regering. Laten we gewoon eerlijk wezen. Ik dacht "dat moet te halen zijn". Als de regering dat toen al zo belangrijk vond vanuit een nationaal gezichtspunt, dan moet je zo'n project, dat zo veel gekost heeft, doorzetten. En er waren ook heel goede motieven voor. Maar goed, het hing dus af van de politiek en politiek is altijd 'zig-zag' werken. Compromissen sluiten. Dikwijls heel onredelijke compromissen. Dus we probeerden dat te realiseren: Spaans minstens in het middelbaar onderwijs, aangezien het ook al op universitair niveau gegeven werd. Toen op meer plekken dan nu: Leiden, Nijmegen, Utrecht, Groningen, Amsterdam. Als je daar dan geen onderbouw Spaans hebt is het natuurlijk een belachelijke zaak. Ikzelf had zeven jaar Frans gehad, op de lagere school en op de middelbare school, Duits ook vier jaar en Engels sowieso natuurlijk. Dan is het te gek als je een vak wil gaan promoveren door het alleen op universiteiten te laten doen. Dat vond ik dus vreemd. En omdat ik dus zelf in het middelbaar onderwijs zat hadden we het daar op school over. Spaans werd er volop gegeven. Er was veel belangstelling. Die is er nog steeds. Vanmorgen vroeg nog iemand aan mij of er nog Spaans werd gegeven. De doelstellingen van de Vereniging staan verder natuurlijk in de statuten en de notulen.

Welke zijn gerealiseerd?
Gerealiseerd werd er toen wel iets. In het algemeen is er belangstelling voor Spaans op MAVO/HAVO/VWO, MEAO en HEAO bij de mensen en wás er altijd. Dat bleek ook op scholen die in de experimentele fase, met goedkeuring van de inspecteur, konden starten. Dat groeide bij het leven. Zeker op de avondscholen, maar ook op de dagscholen. En van daaruit denkende, mensen wakker gemaakt hebbende, het publiek en de scholen, ging dat ook redelijk goed, de eerste twee jaar. Toen we aan de formele zaken begonnen om het ook op de dagscholen veel meer geïntroduceerd te krijgen dan het was - er bestond al iets op MAVO, HAVO, MULO zelfs, van voor de oorlog. Op de MULO kon je toen Spaans doen. De regels weet ik niet meer. Dat maakt niet uit. We moesten dat gewoon uitbreiden en het moest gewoon een regulier keuzevak worden. Dat was eigenlijk concreet het hele ideaal: een regulier keuzevak op de middelbare school en zoals Frans, Duits, Engels, Turks en Marokkaans gefinancierd door O&W. Er is heel veel gebeurd. We hebben nota's uitgegeven. We vonden dat, waar Spanje ook EEG-lid is en Spaans de tweede westerse taal is na Engels. Spanje in de EEG. Zuid-Amerika. Verzin allerlei belangrijke gebieden waar Spaans de eerste of tweede taal is, het zuiden van de States, Los Angeles, Sacramento, Tampa, die zijn gewoon Spaans, iedereen weet dat. Het is gewoon de tweede taal in die staten. Op Brazilië na is Spaans de taal van alle Zuid-Amerikanen. Overigens is Spaans in Brazilië nu een verplichte taal in het onderwijs. Er was wel wat strubbeling, maar uiteindelijk vonden we in mevrouw Ginjaar-Maas een warme pleitbezorgster voor het Spaans. We hebben toen ook nota's uitgegeven. We zijn die toen ook gezamenlijk gaan presenteren: een nota Russisch en Spaans. We werden in grote liefde in Den Haag ontvangen. Daarvoor zijn er ook heel veel dingen gebeurd die ik niet meer weet, maar anyhow: het zag er rooskleurig uit. Het plan werd naar de Tweede Kamer gestuurd. Ik heb nog een Kamercommissiezitting bijgewoond, waar we gewoon door de kamercommissie van onderwijs geaccepteerd werden. De Kamercommissie ging accoord met de invoering van Spaans, totdat de nieuwe regering kwam en toen was het eigenlijk afgelopen. Als er geld moet komen, dan duurt het sowieso natuurlijk altijd lang. Dat duurt, dat proces, die introductie. Maar goed, ik ben zo ongeveer weggegaan in de periode dat de nieuwe regering zat te komen. En wat je moet zeggen: de huidige regering voelt er helemaal niks voor. Ik heb vele politici afgelopen, van CDA, Van Partij van de Arbeid, van weet ik wat. Lilipally woont in Middelburg. Lilipally is een moluks Tweede Kamerlid van de Partij van de Arbeid, nu nog Kamerlid. Ook sprak ik met mensen van het CDA, maar die namen vergeet ik zo gauw. In Middelburg ook. Ik zie me nog een grote sigaar roken. Ieder deed zijn deel overigens. We zijn ook vrij dikwijls naar Den Haag geweest met de club, met Dirk of met Manja, of met 'verzin iemand leuks'. Ook in samenwerking met Michael Visser. Michael was van de sectie Levende Talen, Spaans, en ook met hem zijn we naar recepties op de Spaanse ambassade gegaan, naar de politieke partijen en naar weet ik wat voor belangengroepen, Fenedex, VNO, weet ik waar we allemaal geweest zijn. We waren ook in contact met de sectie Russisch van de Universiteit van Amsterdam. Overigens de VNO-man die daar toen draaide was geen voorstander van Spaans (een oud-rector van een avondschool). Anyhow, we hebben verschrikkelijk veel gesjouwd door het land, toch wel, maar nogal dikwijls richting Den Haag, omdat daar de maatregelen genomen zouden moeten worden voor die introductie op de reguliere dagscholen. Dat is uiteindelijk niet gelukt dus. Helaas, helaas en nog steeds helaas, helaas.

Welke contacten opgebouwd?
Opgebouwde contacten heb ik al voor een deel genoemd. Mijn inzet was vooral te proberen in het bedrijfsleven (bij de exporterende mensen) om daar de contacten op te bouwen. De rapporten van de Fenedex die liegen er ook niet om, van het VNO weet ik het niet. Die waren niet helemaal positief in de zin van de dingen in het midden latende. O, met de vakbonden ook. Met Wim Kok is er nog gesproken via de Spaanse ambassade. Voor mij als oude man vervaagt het een en ander uiteraard.

Enkele hoogtepunten uit de zittingsperiode?
In het kader van de vereniging en de doelstellingen van de vereniging was het hoogtepunt de aanbieding van dat leerplan Spaans, door Dirk Tuin en ondergetekende, samen met Russisch. Dát was voor mij het hoogtepunt. Geen grote feesten of andere gekke leuke dingen. Dat leerplan werd toen aangeboden aan mevrouw Ginjaar-Maas, aan de regering, want zij was toen staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen. En er waren ook best leuke vergaderingen. Een leuk hoogtepunt was het afscheid hier, door het bestuur. Ze hebben afscheid van me genomen, wat ik heel hogelijk waardeer en heel positief: ze kwamen nu eens een keer naar mij toe. Dat kwam niet zo heel dikwijls voor. Er is hier wel eens vergaderd hoor, maar dit ligt natuurlijk excentrisch tegenover de mensen die uit Nijmegen en weet ik waar vandaan komen. We vergaderden ook dikwijls in Utrecht, centraal gelegen!

Hoe kijk je momenteel tegen de positie van het Spaans aan in Nederland? De positie van het Spaans vind ik eigenlijk, als je het zakelijk, concreet bekijkt, vind ik het miserabel. Slecht. Bekijk je het van de kant van 'het publiek', om het even een naam te geven, de mensen. De mensen willen best nog wel. Dat blijkt nog op avondscholen, cursussen, links en rechts. Dat bloeit overal. Dus een slechte situatie. Een situatie van verkeerde inschatting door de verantwoordelijken voor het belang van het Spaans in Nederland.

Aan welke verantwoordelijken denk je dan?
Kijk, ik weet niet waar deze regering naar toe wil. En ik denk toch gauw aan de politici en de regering. De regering legt accenten, de huidige en de vorige misschien ook, gewoon op dingen die blijkbaar in hun ogen zo belangrijk zijn dat Spaans gewoon uit de boot valt. Ondanks contacten over en weer, hele lange tijden. Die contacten lijken me afgezwakt, dat weet ik niet. Anyhow, die positie zou heel anders moeten zijn. En internationaal bijvoorbeeld. Je zou dan zeggen, dat ligt dan voor de hand, maar de Braziliaanse regering heeft Spaans, als Portugeestalig land, als verplicht vak op de scholen ingesteld. Er zijn 150 miljoen mensen daar. Hoeveel er op school zitten weet ik niet, maar anyhow, dan praat je over honderdduizenden, miljoenen misschien wel, daarvoor is Spaans nu pas, een half jaar geleden, formeel een taal geworden die ze móeten leren. Wij hebben, vooral commercieel/economisch, maar ook cultureel, héél veel belang bij Spanje en de Hispanistische wereld bij óns en als je de taal niet kent, vergeet het dan maar gewoon.

Welke nationale en internationale ontwikkelingen signaleer je m.b.t. Spaans? Ik denk dat nationaal en internationaal dat Europa toch in een - alhoewel de economie nu even groeit, maar dat wordt nu weer afgezwakt de laatste dagen. Dat je ook op sociaal en cultureel terrein zeer nauwe contacten zou moeten hebben, zeker met Spanje. En niet alleen met Spanje en Portugal, maar met de 'Latinidade'. En dat de Latinidade, de latijnse wereld, "uit the picture" is hier bewijst de commercie door op de kabel geen Spaanse televisie en Portugese en geen Italiaanse te zetten. Jullie hebben de RAI - wij hebben geen enkel venster op de 'Latinidade', behalve Antenne 2, op de kabel. En daar hebben we hier in Zeeland verschrikkelijk voor moeten vechten om Antenne 2 te houden, want er zat al een commerciële zender op, maar Antenne 2 is gelukkig weer teruggekomen. Wij hebben geen venster op de Latinidade en in andere gebieden van Nederland heb je RAI misschien, Spanje weet ik niet, wel commercieel via de schotel.

Wij hadden TVE in Nijmegen, maar die hebben ze eraf gehaald.
Ja, ja...Zo zie je, dat zijn weer dingen van neergang. Terwijl het nationaal en internationaal zo ontzettend belangrijk is: de tweede wereldtaal na Engels. Indisch en Chinees vergeten we even. Maar dus de tweede westerse wereldtaal! Het is ongelofelijk. Fries is een officiële taal en ik houd het niet bij, maar ik herinner me een jaar waarin er één scholier VWO-eindexamen Fries deed. Of dat allemaal dan niets kost, maar goed...

Je hebt in het VSOS-bestuur uiteraard een lijn uitgezet. Hoe zou naar jouw idee die lijn het best kunnen worden doorgezet? Die lijn heb ik natuurlijk niet alleen uitgezet. En eigenlijk komt het toch weer terug op de oude vraag hoe introduceer je Spaans op een manier de taal waardig? Als derde wereldtaal, als cultuurtaal, als taal van de buren. Het nieuwe bestuur zou eerder, in voorfases van wetgeving, overal aan de bel moeten trekken. Dat is effectiever dan achteraf protesteren tegen een genomen maatregel. Wat ik ook zou willen aanraden dat je waarschijnlijk een heel ander, daadkrachtiger beleid moet introduceren in woord en daad en dan denk ik dat misschien het roer voor het bestuur om moet. En dan zou ik willen adviseren om een SWOT-analyse te maken van je sterke en je zwakke punten en op dit moment: Wat kunnen we? Waar kunnen we? En hoe kunnen we? Met beperkte middelen. Wie neemt door dik en dun een taak op zijn schouders? Zet een nieuw beleid uit en maak van de afgelopen periode een sterkte/zwakte-analyse en ga aan de hand daarvan een nieuw beleid met elkaar - want alleen kun je dat toch niet natuurlijk - uitzetten. Leg vast welke dingen je in een bepaalde periode zou willen halen. Maar let ook op de zwakke punten. Eigenlijk zou je - na je sterkte/zwakte-analyse en na een nieuw beleid met elkaar afgesproken te hebben - gewoon op A4-formaat moeten verslag doen. Gewoon op een A4-tje en niet meer ingewikkelde zware, langdradige, moeilijke stukken. Zet gewoon op een A4-tje tien punten: dat willen we dan binnen het komende jaar, of binnen de komende vijf jaren, met verschil tussen de korte termijn- en lange termijnpolitiek. Zet dat op een A4-tje en deel de taken uit die de mensen verder willen accepteren of niet. Dus in de zin van dat je niet moet smeken of ze dit of dat of dat zouden willen doen; anders zou je gewoon moeten ophouden, een mens alléén kan het gewoon niet. Je hebt mensen die heel sterk in een bepaald onderdeel zijn. Geef die mensen dan die taak en laat ze kort rapporteren naar het bestuur, maar geen lange heen-en-weer-discussies. Zakelijk. Misschien ben ik wel iets te onzakelijk geweest. Dat mag gerust wel even gezegd worden. Terwijl ik zelf zakenman ben in mijn hart. Daadkrachtig! Waar dat kan: A-4 beleid!

Hoe kijk je tegen samenwerkingsvormen aan?
Samenwerking. Daar zou ik altijd vóór zijn, mits een groot deel van de doeleinden die de vereniging wil, die doeleinden daarin een reële kans krijgen. Zij het op korte, zij het op lange termijn. Samenwerken, ja. Met wie zou ik niet weten. Misschien met Levende Talen, ik heb geen idee. Ik ga het je niet vertellen. Ikzelf zit te denken aan dingen zoals VNO, Fenedex, met de Spanjaarden zelf. Contacten zoeken daar waar die er zijn. Oók op de universiteiten en hogescholen, waar ook Spanjaarden zitten. En ja, in zaken is het zo dat de hele kleine tip die je hoort, dikwijls tot grote zaken leiden. Dus eigenlijk komt het ook neer op veel meer contacten hè? Beter vele contacten dan een enkel contact met politici, alleen met Fenedex of VNO. Breed dus. Maar zoek het uit. Kijk welke het meeste gewicht hebben, maar richt niet alléén je aandacht daarop, want tot nu toe is het nog niet zo succesvol geweest ondanks een Fenedex-stuk van 1988 en een stuk in het NRC Handelsblad van 7 april 1988. Ook moet eerlijk gezegd worden dat als die behoefte er is aan Spaans dat dat er dan ook reëel in concreto moet uitkomen: SPAANS OP SCHOOL!!! Ik heb hier wat statistieken van Spaans in Frankrijk en Duitsland. In Frankrijk studeren weet ik hoeveel duizenden op de middelbare scholen mensen Spaans. 675.000 enige jaren geleden. Maar die gegevens moet je weer recent gaan opvragen bij het ministerie van onderwijs en cultuur daar. Die krijg je daar zó gratis bij het ministerie.

En hier hebben ze die niet in Nederland?
Nou, dan zou je de ambassade eens moeten bellen of zij daarvoor kunnen zorgen. Ik kreeg ze altijd door direct (telefonisch) contact met het Franse ministerie.

Het Nederlandse ministerie heeft dat dus niet?
Nee. Daar weten ze helemaal niks van en doen ontwijkend. Daar weten ze echt helemaal niks van. Je moet ze alles allemaal voorkauwen. Met zulke dingen als bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk, Engeland. Nou Frankrijk is natuurlijk een buurland, maar wij zijn, gezien de korte afstanden, vliegtuigen, fax, satellieten, hoge snelheidstrein van Spanje gewoon hun buurland geworden. Afstanden, in deze wereld van computers en jets, zijn een te verwaarlozen iets. Goed. Concreet dus: nieuw programma maken. Zakelijk!

Waar moet de VSOS zich volgens jou beslist mee bezighouden en waarmee beslist niet? Zolang je de statuten niet zou wijzigen c.q. jezelf zou opheffen, moet je doen wat de statuten "de grosso modo" stellen als doel van de vereniging. En als dat doel niet haalbaar of niet reëel meer is, moet je nieuwe statuten maken, c.q. ermee ophouden. En waar moet je je beslist niet mee bezig houden? Dat vind ik erg moeilijk hoor. Je tijd verbeuzelen en naar parties toegaan die het doel niet dienen. Als vereniging dus hè? Carpe Diem.

Is er nog iets wat je beslist kwijt wil aan hispanistisch Nederland?
Ja dat is voor hispanisten een vervelende boodschap en een boodschap waar ze waarschijnlijk niet veel mee kunnen, maar ik ben gewoon van overtuiging dat wat de gehele "Latinidade" betreft, dus ook het Italiaans, Portugees, Roemeens, dat Nederland gewoon een onderontwikkeld land aan het worden is of al reeds is. Als je ook op de middelbare scholen kijkt, Frans bijvoorbeeld, is ook uit, impopulair bij de studenten. Ondanks het feit ook dat er heel veel goede programma's gemaakt worden. Duits is ook al een heel moeilijke taal. Iedereen studeert Engels, op middelbare scholen, waar ze mogen kiezen. Ik zeg gewoon 'jongens keep smiling, maar studeer er minstens een "Latijnse" taal bij, Spaans, Frans, Italiaans, Portugees.

Het is dus wel de moeite waard om erin te investeren
Ja. Absoluut! Absoluut! Ja, want het is een moeilijke zaak, maar, absoluut, ja, ja... Dat geloof ik eigenlijk wel ja..... Na afloop ben ik nog even naar de boulevard gelopen en heb even verwijld bij mensen als De Ruyter en Piet Hein.

Majesteitelijk opent zich het zeegat met een eindeloze horizon.

Eens kwam hier de Spaanse Zilvervloot voorbij.

Komt hij weer eens binnenvaren? Het lijkt me wel reëel nu we met ons allen moeten bijspringen om de portemonnee van onze Spaanse vrienden weer enigszins aan te vullen zoals dat in Cannes geregeld is. Dát kost de Nederlandse burger vanaf nu handen vol geld, maar dat wordt wellicht een volgend hoofdstuk. John van der Heijden."

Nadat ik binnen het bestuur mijn beoogde doelstellingen had bereikt heb ik mij hieruit teruggetrokken teneinde mij volledig aan de ontwikkeling van het Instituto Cervantes Benelux en nadien ook Engeland en Wales te kunnen wijden. Reden waarom ik daarbij de volgende afscheidsbrief aan de redactie van ons blad had doen toekomen:

"Waarde Collega. Uit de berichtgevingen hebt u kunnen opmaken dat ik mij voor het nieuwe seizoen niet meer als bestuurslid van de VSOS herkiesbaar heb gesteld. Ik heb gekozen voor het dienen van een hoger belang. Ik denk ook dat mijn persoonlijke doelstelling als lid van het bestuur en de redactie het beoogde resultaat heeft opgeleverd: de continuering van de Vereniging Spaans op School en de noodzakelijke belangenbehartiging van alle docenten Spaans in Nederland. Het afgelopen jaar heb ik als bijzonder waardevol ervaren. Met name de samenwerking met mijn collega's en de buitengewoon vruchtbare gesprekken met zowel de oude routiniers als met de enthousiaste en deskundige nieuwkomers. Zij hebben zeer veel goed werk geleverd het afgelopen jaar. Ik denk met name aan de positionering in de juiste overlegcircuits teneinde ook in de toekomst effectiever invloed te kunnen uitoefenen op het overheidsbeleid. Belangrijk is ook het aanbod van verschillende collega's om hun medewerking te gaan verlenen aan de zaken die in de gehouden enquête aan de orde zijn gekomen. Opvallend daarbij is het aanbod van collega's die ik persoonlijk goed ken. Ik hoop dat zij bereid zijn de vereniging krachtig te steunen. Ik ben ook gelukkig met de groeiende positieve samenwerking met de sectie Spaans van Levende Talen. Het zoeken naar synergiebevorderende samenwerking is in het belang van elke hispanist. Ik hoop dat u en uw collega's beide instellingen in de toekomst verder wilt ondersteunen, o.a. door niet-leden op het bestaan van de VSOS en de VvLLT te wijzen en hen als lid aan te laten melden. Het werk dat ik het afgelopen jaar heb verricht beschouw ik zelf als een eerste aanzet tot een algehele belangenbehartiging van Nederlandstalige hispanisten. In het jaar 1988/1989 volgde ik een managementopleiding bij de Baak/VNO. Een van de hoogtepunten vormde toen het optreden van de managementgoeroe professor Jim Belasco uit Californië met als thema 'Teaching the Elephant to Dance'. Belasco vergeleek een organisatie met een logge OLIFANT en gaf daarbij aan hoeveel energie er vereist is om een veranderingsproces op gang te brengen en duurzaam te onderhouden. Bij mijn vertrek bij de Baak in Noordwijk in de zomer van 1991 heb ik mij in het kader van het meegekregen loopbaanadvies ten doel gesteld de belangen van alle Nederlandstalige hispanisten in de Benelux te dienen en te werken aan een situatie die uitzicht biedt op permanent werk voor onze doelgroep. Mijn persoonlijke thema zal zijn: de ethiek van het zakendoen in de Nederlands-Spaanstalige handelsrelatie. Dit zal de basis zijn van het handelen van de komende generatie Nederlandstalige hispanisten. De klep van de pet dus weer naar voren! En de neuzen ook in dezelfde richting! Ik hoop in de toekomst verder op uw steun te mogen rekenen. Hartelijk dank, J.L. van der Heyden."

Dit afscheidswoord is niet in ons informatieblad opgenomen door mijn toenmalige collega's. Het was wellicht ook prematuur. De tijd is thans echter aangebroken om de vruchten van onze positieve samenwerking te gaan plukken.

Vrijdag 16 juli 1999
Liefde is... ...reserveren voor een speciale gelegenheid
Ik wil graag een tafel voor ons reserveren op de Engelenburg. Ik ontvang dan wel graag van jou een datumvoorstel. Het is beter kritieken te leveren op hetgeen er aan informatie op je afkomt, dan om brieven domweg terug te sturen. Dat is af en toe nodig bij gebrek aan tijd en energie. Ik heb er echter altijd voor gekozen - als de tijd en energie het mij toelaat - om feedback te geven. Ik ben dus uitermate benieuwd naar jouw kritieken. Met jouw charme kun je inderdaad overal terecht. Ik denk zelfs dat mijn Lionsclub bereid is hun medewerking aan de organisatie van ons feest mee te werken, zodra je dat kenbaar maakt. Daarbij denk ik aan de heer Eugène Hageman uit Maarn, onze president in 1997/1998. Hij heeft jouw naam al eens laten vallen. Een blokje om van Noordwijk naar Brummen heb ik pas nog uitgeprobeerd met de Smart. Daar heb je wel twee dagen voor nodig, denk ik. Maar ze hebben goede slaapkamers op de Engelenburg. Ik hoop dat je mijn werkstuk over de familie Halbertsma hebt ontvangen. Het is uiteraard nog niet compleet. Inmiddels is dit allemaal een leuke hobby geworden. Vanmiddag ga ik weer naar de UB voor de gegevens van de familie Van Dam van Isselt. Die tak gaat terug op Karel de Grote. Caroline vindt het erg leuk dat ik mij daarmee bezig houd. Nochtans stel ik het zeer op prijs gauw ook eens met de vrienden van de Baak op reis te gaan. Wellicht valt er iets te combineren. Wat het uitgeven van dat geld betreft dien ik - op dit moment - nog steeds de broekriem aangetrokken te houden. De PvdA is woedend over de uitspraken van Gerrit over de ingreep in de WAO. Volgens hun kamerlid Smits laat hij zijn staatssecretaris Hoogervorst van Sociale Zaken als een baksteen vallen. Ik had de heer Hoogervorst graag leren kennen in Groningen. Laat hem maar weten hoe ik er over denk. Of Harry misschien. Ik weet immers niet wie hem het beste kent. Ik lees ook Premier op vakantie in Frankrijk. Liberté, egalité, fraternité derhalve. Maar wel op de goede manier. Het lijkt mij daarom goed dat de heer Kok eens bij de nieuwe Graaf van Parijs op bezoek gaat. Jacques doet toch niet wat hij hem heeft verteld op het dak van de Fiatfabriek in Turijn tijdens de laatste Eurotop in Italië. Ik zal de heer Kok trouwens maar gauw weer eens een faxje sturen zodra ik weer in Spanje ben, met een kopie van de brief van zijn Spaanse collega. Dan kunnen we ons op korte termijn voorbereiden op het congres aldaar. Hier in Nijmegen heb ik geen fax. Wat mij betreft kan jij hem ook wel benaderen voordat hij op vakantie gaat. Er dient immers opnieuw een postje voor dat congres op de begroting te worden gezet. En ik denk dat Gerrit wel zal luisteren naar zijn baas. De heer Kok weet nu onderhand wel hoezeer zijn Minister van Financiën in gebreke is gebleven jegens het Instituto Cervantes Benelux en haar partner aan de overkant. Bovenvermeld artikel geeft aan dat Gerrit het aan geen vreemde te danken heeft dat hij nog wat extra middelen uit de pot van de Europese Unie toegekend heeft gekregen. Het was een kwestie van tijd. Dat wél. Maar het resultaat mag er wel zijn. De papieren euro's rollen van de pers. Het zou leuk zijn als de eerste biljetten tijdens ons Congres 2000 worden aangeboden aan de organisatoren. Jij hebt nog wel enige familie in Haarlem, naar ik heb kunnen vaststellen. De heer drs. A. Piet, directeur Johan Enschedé Stamps, maakt al deel uit van de Baak-kring. Ik zou dus graag weer eens een bezoek aan Haarlem willen brengen. Het lijkt mij een goede zaak dat ook hij bij de organisatie van ons congres wordt betrokken. Vanmiddag houd ik mij weer eens bezig met enkele stambomen waaronder het Griekse vorstenhuis en de nakomelingen van Louis-Philippe. Graag tot zondag. P.S. Er wordt flink geblunderd bij Hertz. Ze hebben mij een dag en 283 km te veel van mijn postbankrekening afgeschreven. Ik had zoëven de heer Van der Ploeg uit Hoofddorp aan de telefoon om de schade te herstellen. Ik vraag me af wie ik nog écht kan vertrouwen. Lastig hè?

17 JULI 1999 PUNT